Betlejem, Autonomia Palestyńska i mur separacyjny

Betlejem znajduje się na Zachodnim Brzegu, należącym do Palestyny. Nazwa Zachodni Brzeg wiąże się z położeniem geograficznym, gdyż obszar ten położony jest po zachodniej stronie rzeki Jordan. Betlejem to kolebka Chrześcijaństwa. Zostało założone w 338 r. i jest  jednym z najstarszych miast na świecie. Właściwa nazwa miasta to Beit Lechem, co w przetłumaczeniu z hebrajskiego znaczy Dom Chleba “House of Bread” lub Dom Mięsa po arabsku.

Miasto, pomimo licznych napięć oraz niepewnej sytuacji politycznej, co roku odwiedzane jest przez miliony turystów oraz pielgrzymów, którzy chcą zobaczyć miejsce narodzin Chrystusa. Znajduje się ono w tzw. Grocie Narodzenia Pańskiego w podziemiach Bazyliki Narodzenia Pańskiego.

Bazylika Narodzenia Pańskiego to najstarszy kościół na Ziemi Świętej, a zarazem jeden z najstarszych na świecie, niektóre jego części datowane są na 327 r. Dokładne miejsce narodzenia Chrystusa oznaczone jest 14-ramienną srebrną gwiazdą, umieszczoną na białym marmurze.

Z Bazyliką Narodzenia Pańskiego sąsiaduje Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej, to właśnie z tego miejsca co roku jest transmitowana uroczysta Pasterka.

Tuż obok Bazyliki znajduje się także Meczet Umara, jest to najstarszy meczet w mieście.  

Obecnie Betlejem zamieszkują głównie muzułmanie. Wysiadając z autobusu jadącego z centrum Jerozolimy, nie miałam wątpliwości, że znalazłam się w arabskim kraju . Droga do Bazyliki Narodzenia Pańskiego była pełna straganów oraz targujących się ludzi, jednym słowem panował tam specyficzny klimat typowy dla tych krajów.

Jednak, od najdawniejszych czasów Betlejem to miejsce burzliwej historii. W trakcie I Wojny Światowej, miasto przejęli Brytyjczycy i zarządzali nim, aż do 1948 r. Wówczas w trakcie wojny arabsko – izraelskiej kontrolę nad nim przejęła Jordania. Następnie rządy w mieście objął Izrael w wyniku wojny sześciodniowej w 1967 r. Dopiero w 1995 r. na podstawie Porozumienia z Oslo, władza nad miastem została przekazana Organizacji Wyzwolenia Palestyny. Jednak nie zakończyło to trwającego od lat konfliktu pomiędzy Izraelem a Palestyną. 28 września 2000 r. wybuchło powstanie Palestyńczyków zwane drugą intifadą lub też intifadą Al- Aksa. Palestyńczycy postrzegają drugą intifadę jako ruch niepodległościowy, tymczasem dla Izraelczyków była to walka terrorystyczna. Szereg zamachów terrorystycznych spowodowało, że Izrael przystąpił w 2002 r. do budowy strefy buforowej czyli tzw. systemu barier separujących Izrael od Autonomii Palestyńskiej.

Po ukończeniu bariera bezpieczeństwa oddzielająca Izrael od Palestyny liczyła 700 km. Została dodatkowo zabezpieczona przewodami elektrycznymi pod napięciem oraz wyposażona w czujniki ruchu. W wyniku prac nad jej budową Izrael zaanektował część terenów należących do Autonomii Palestyńskiej. Fragmenty bariery można nadal zobaczyć w Betlejem.

W 2006 r. Betlejem odwiedził Banksy, popularny anonimowy artysta street artu. Pamiątką po jego wizycie są liczne murale, które ozdabiają ścianę separacyjną.

Jednak Banksy nie poprzestał tylko na street art, ponieważ w 2017 r. otworzył w Betlejem hotel. Samo założenie hotelu w miejscu tak turystycznym nie byłoby niczym zaskakującym, gdyby nie jego lokalizacja.

Hotel reklamuje się najgorszym widokiem ze wszystkich hoteli na świecie i faktycznie z jego okien można, co najwyżej zobaczyć ścianę separacyjną oraz dawny punkt kontrolny. Początkowo hotel miał pełnić funkcję czasowej wystawy, natomiast jego popularność przerosła najśmielsze oczekiwania Banksy’ego.

Pomimo, że hotel zwiększył popularność Betlejem, pojawiają się liczne głosy krytyki, że jest to typowy przykład turystyki wojennej, która żeruje na ludzkiej tragedii. Z drugiej strony, obrońcy Banksy’ego twierdzą, że hotel zwiększa świadomość turystów na temat historii oraz realiów życia w Palestynie.

Gdzie zjeść?

Będąc w Betlejem warto spróbować doskonałego lokalnego jedzenia. Polecam knajpkę Afteem znajdującą się obok Meczetu Umara. Miejsce to słynie z przepysznych falafeli  oraz hummusu. 

Transport

Z Jerozolimy do Betlejem najwygodniej dostać się autobusem nr 231 z przystanku znajdującego się na przeciwko Bramy Damasceńskiej. Przystanek znajduje się na dużym parkingu. Autobus kursuje od 6 rano do 21, bilet w cenie 5 szekli (dane z 2019 r.) kupuje się bezpośrednio u kierowcy. Pomimo, że Betlejem znajduje się około 10 km od Jerozolimy, podróż trwa prawie godzinę. Aby udać się do Betlejem, a tak właściwie, aby stamtąd wrócić, niezbędny jest paszport, ponieważ w drodze powrotnej autobus przejeżdża przez punkt kontrolny. W trakcie przejazdu przez punkt kontrolny zakazane jest robienie zdjęć.