Kuchnia Bośni i Hercegowiny – czyli co i gdzie zjeść?

Kuchnia każdego kraju charakteryzuje się specyficznymi lokalnymi produktami i dodatkami oraz tradycją przyrządzania potraw. Zatem jak mogłabym opisać paru słowach kuchnię Bośni i Hercegowiny? Mięso, mięso i jeszcze raz mięso! Bośnia z pewnością nie jest krajem dla wegetarian. Warzywa pełnią tu raczej rolę dodatku dekoracyjnego do dań. Nawet typowa sałatka szopska, znana mi wcześniej z Bułgarii, w Bośni wygląda dużo skromniej niż jej bułgarski odpowiednik.

Jaka natomiast jest tradycja przyrządzania potraw? Wiadomo, tradycja nierozerwalnie łączy się z historią, a warto dodać, że BiH ponad 400 lat znajdowała się pod panowaniem ottomańskim. Wpływy tureckie widoczne są na każdym kroku w architekturze, ale co ważniejsze także i w kuchni. Typowe, tutejsze tradycyjne potrawy jak: burek, dolma, pilav czy ajwar znane są również z Turcji. Burek jest zdecydowanie podstawą wyżywienia w BiH. Jest to ciasto filo faszerowane mięsem. Natomiast wyróżnia się także ciasto faszerowane serem – sirnice lub zeljanice – szpinakiem. Czasami podawany jest ze śmietaną, jednym słowem prawdziwy koszmar dietetyka 😉

Najlepszy burek w BiH można spróbować w małej knajpce o nazwie Buregdzinica Sac w Sarajewie. Burki wypiekane są tutaj na miejscu w palenisku i sprzedawane miejscowym na wynos w kilogramach. Kolejną narodową potrawą jest niezaprzeczalnie ćevapi – grillowane mięso mielone, w smaku przypominające kebab, podawane z cebulą w chlebku pita, tu zwanym somun.

Oczywiście można tu spróbować także popularnego shish kebab – mielonego mięsa wołowego w formie szaszłyków.

Bardzo popularnym daniem jest pljeskavica – grillowane mięso mielone podawane w formie hamburgera z rozmaitymi dodatkami.

Te wszystkie dania można spróbować w doskonałej tradycyjnej knajpce Tima – Irma znajdującej się w Mostarze.

Popularnym dodatkiem do dań oprócz warzyw jest ser, najczęściej tzw. kajmak, znany również w Turcji. Kajmak nie ma konsystencji typowego sera, jest bardziej kremowy oraz słonawy w smaku. Będąc w Sarajewie, warto odwiedzić market – Gradska Tržnica, gdzie można znaleźć liczne stoiska z pysznymi, lokalnymi serami oraz wędlinami, kiełbasami oraz z tzw. „suchym mięsem”. Sama hala była miejscem dwóch zamachów w trakcie wojny domowej, o czym pisałam tutaj.

Typowym dodatkiem do mięs jest ajwar – pomarańczowa pasta, przyrządzana z bakłażanów, papryki, czosnku i octu.

Będąc w Bośni koniecznie trzeba spróbować lokalnych słodkości, które podobnie jak i w Turcji są słodkie do granic możliwości. Najpopularniejsza jest oczywiście słynna baklawa, szczególnie polecam Baclava Shop w Sarajewie.

Drugim popularnym deserem jest hurmasice albo w skrócie hurme, rodzaj bardzo słodkiego ciastka, nasączonego syropem.

Bośniackie desery najlepiej smakują z tradycyjną kawą. Bośniacka kawa po tutejszemu Bosanska Kafa, to nic innego jak kawa po turecku, mocna, aromatyczna podawana w tradycyjnym chezve (dzezva). Oprócz chezve na tacy otrzymacie filiżankę, szklankę wody, kostki cukru oraz kostkę rachatłukum – małą, owocową galaretkę popularną również w Turcji.  

Bośniacką kawę przelewa się z chezve do małej filiżanki, następnie moczy się w niej kostkę cukru, po czym odgryza kawałeczek i popija kawą. Najlepszą kawę w BiH, piłam w Mostarze w Café de Alma – małej kawiarence znajdującej się tuż obok Starego Mostu. Kawa jest tu na miejscu mielona oraz przygotowywana według specjalnej receptury.

Drugim ciekawym miejscem jest urocza, klimatyczna kawiarenka w Sarajewie – Miris Dunja, gdzie oprócz tradycyjnej bośniackiej kawy, można się napić doskonałej, gęstej gorącej czekolady.

Zresztą w Sarajewie jest dużo małych klimatycznych kafejek, gdzie można napić się doskonałej kawy, przyrządzanej na różne sposoby oraz spróbować lokalnych deserów.

Natomiast jeśli ktoś woli coś mocniejszego to popularnym piwem jest Sarajevsko oraz Mostarsko.

Można spotkać także piwa craftowe, ciekawym miejscem jest Zaltna Ribnica inaczej Złota Rybka w Sarajewie. Warto się tu wybrać nie tylko dla dobrego piwa, ale również żeby zobaczyć ciekawe wnętrze.

Natomiast z mocniejszych alkoholi oczywiście popularna na Bałkanach Rakija. Najlepszą można kupić na targu w Mostarze, gdzie do wyboru jest figowa, wiśniowa, brzoskwiniowa czy z granatu.

Ile to kosztuje?

Waluta obowiązującą w Bośni jest marka zamienna/transferowa. Poniższe ceny obowiązywały w 2017 r. przy kursie marki około 2 zł.

Obiad w na Starówce w Mostarze w restauracji Tima Irma – od 7 do 12 BAM
Burek od 10 do 14 BAM za kilogram
Sałatka Szopska – 3 BAM
kufel piwa -2,5 – 3 BAM
kawa – 2 BAM
Cola – 2 BAM