Ormiańska kuchnia ze względu na położenie Armenii łączy wpływy sąsiadujących państw. W zachodniej części dominują smaki tureckie oraz irańskie natomiast kuchnia na wschodzie kraju łączy wpływy gruzińskie oraz rosyjskie. Armenia nie jest popularnym turystycznie kierunkiem, dlatego w większości miejsc zamówienie jedzenia może stanowić całkiem spore wyzwanie. Poza Erywaniem, angielski praktycznie nie jest używany, a jedyną opcją ustalenia co nam wyląduje na talerzu jest język rosyjski, no chyba, że ktoś zna ormiański ?

Tak właściwie, jeśli mam być szczera to myśląc o kuchni ormiańskiej mam przed oczami pewien poranek, w wiosce Tatew, na południu Armenii, w pobliżu „granicy” z Górskim Karabachem. Jadłam tam najlepsze w moim życiu śniadanie, przygotowane przez rodzinę u której się zatrzymaliśmy. Wszystkie produkty zaczynając od masła, poprzez ser oraz bułeczki były robione przez właścicieli. Każdy produkt miał niesamowity, intensywny, naturalny smak i zapach, nieznany mi do tej pory. Dopiero w takich momentach, można zdać sobie sprawę jak bardzo sztuczną i przetworzoną żywność spożywamy na co dzień.

Generalnie ormiańskie jedzenie, jest znacznie bardziej naturalne niż to dostępne u nas w kraju. Wystarczy przejść się na lokalny bazar żeby od razu dostrzec różnicę.

Również tradycyjny chleb kompletnie nie przypomina naszego. Tak właściwie, to ormiański lawasz od 2014 r. widnieje na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Lawasze pieczone są w specjalnych glinianych piecach – tonir, zagłębionych w podłodze. Placki rozwałkowanego ciasta na chleb, piecze się przylepiając do ścianek pieca. Upieczony w ten sposób lawasz można przechowywać nawet przez pół roku.

Popularną przekąską jest również Borek, znany szczególnie z Turcji. Jest to ciasto filo, nadziewane serem, szpinakiem lub mieloną wołowiną.

Dania obiadowe

Północno wschodnia część Armenii, a dokładniej region Shirak słynie z dania o nazwie Kash. Jest to gulasz z delikatnie mówiąc niestandardowych kawałków mięsa, który mi osobiście nie przypadł do gustu.

Na ormiańskich stołach często można spotkać, chinkali – słynne mięsne pierożki w kształcie sakiewek z przepysznym bulionem w środku, znane szczególnie z Gruzji.

Najlepsze chinkali można spróbować w Lavash Restaurant (21 Tumanyan St) w Erywaniu. Oprócz chinkali warto zamówić także kupati w sosie jeżynowym, czyli kiełbasę z wieprzowiny z przyprawami, popularną także w Gruzji.

Ciekawą pozycją w menu Lavash Restaurant jest także Ishli Kufta, która przypomina libański kibbeh. Są to klopsiki z mielonej polędwicy wołowej z orzechami włoskimi oraz przyprawami obtoczone kaszą bulgur.

Bardzo popularnym daniem w Armenii jest także znana z Turcji – dolma – liście winogron nadziewane mięsem oraz ryżem.

Kuchnia ormiańska opiera się także w znacznej mierze na daniach z grilla, zwanych tutaj khorovats. Na grilla wykorzystuje się różne rodzaje mięsa: jagnięcinę, kurczaka lub wołowinę, doprawione lokalnymi przyprawami. Grillowane mięso często zawijane jest w lawasz (lavash) i wówczas nazywa się Gharso khorovats.

Ormiańska kuchnia, co prawda opiera się głównie na daniach mięsnych, jednak często towarzyszą im różnego rodzaju sałatki. Popularną potrawą wegetariańską jest ormiański gulasz warzywny – tourlou, który zazwyczaj składa się z bakłażanu, cebuli, pomidorów oraz cukinii z dodatkiem przypraw.

Na deser

Najpopularniejszym owocem w Armenii są morele, zresztą nie bez powodu ormiańska flaga nawiązuje do koloru tego owocu. Szczególnie na ormiańskich bazarach można dostrzec bardzo dużo produktów z moreli. Do wyboru są liczne dżemy, wina, soki oraz specjalne kompozycje wykonane z suszonych owoców.

Alkohole

Najbardziej popularnym alkoholem w Armenii jest koniak – Ararat. Podobno był to jeden z ulubionych trunków Winstona Churchilla, a Stalin dostarczał mu regularnie skrzynki tego alkoholu.
Armenia słynie też z ciekawych rodzajów wódki np. wódka z morwy – tutti oghi, czy wódka morelowa -tsirani oghi.
Natomiast do najlepszych ormiańskich win należą: Malishka, Noravank, Bagratuni i Karas. Wśród piw, wyróżnić można Gyumri, Dilijan oraz Ararat.